Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΗΓΕΤΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΦΕΝΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΗ
Ιεραρχικά σε κάθε ομάδα, είτε αυτή είναι αθλητική, κοινωνική ή επαγγελματική, υπάρχει ο άνθρωπος της κορυφής. Στους επαγγελματικούς κύκλους, στους οποίους και θα μείνω, είναι αυτός που μπαίνει το όνομα του πρώτο σε διάφορα χαρτιά ή που έχει το δικό του γραφείο απομονωμένο από τους υπόλοιπους. Δίνει οδηγίες, κανονίζει θέματα που ίσως να μην γνωρίζει κανείς άλλος κι έχει και μια γραμματέα, συνήθως.
Κάποτε δεν είχε όνομα, μόνο ένα “Αφεντικό” αν φώναζες ήταν αρκετό για να κερδίσεις την προσοχή του. Τώρα υπάρχουν περισσότερες κυριλέ καταστάσεις, καθωσπρεπισμοί. Μονοπωλούν τα “κύριε Θεμιστοκλέους” βεβαίως βεβαίως.
Στον 21ο αιώνα, οι άνθρωποι, οι επιχειρήσεις και οι αγορές ψάχνουν τη φιλοσοφία που θα τους πάρει πιο μπροστά, δεδομένου ενός όρου. Ν’ αφήσουν πίσω τους τις συνήθειες του παρελθόντος. Η ευελιξία είναι το απαραίτητο στοιχείο για πετυχημένη προσαρμογή σε κάθε νέα δέσμη απαιτήσεων και προσδοκιών.
Ο άνθρωπος της κορυφής, το πρώην αφεντικό, ηγείται της ομάδας του. Το να να ηγείσαι σε κάνει αυτόματα και ηγέτη; Όλα εξαρτώνται από τον τρόπο χειρισμού -καλού και όχι κακού- των ανθρώπων που σε εμπιστεύονται. Του προσωπικού. Του ανθρώπινου παράγοντα που είναι το δυναμικό στοιχείο μιας επιχείρησης. Ο ανταγωνιστικότερος παράγοντας κάθε οργανισμού.
Η διαφορά του ηγέτη από το αφεντικό παλιάς γενιάς βασίζεται στη αρχή πως κάθε τι που συμβαίνει, συμβαίνει σε/από όλους. Οι παλαιωμένες διαταγές αντικαθιστούνται από τις μοντέρνες συλλογικές ευθύνες. Πρώτοι που δίδαξαν αυτή την αρχή μπορώ να πω ότι είναι Οι Τρεις Σωματοφύλακες, με το “ένας για όλους και όλοι για έναν”.
Ο ηγέτης δεν σταματά να μαθαίνει. «Γηράσκω αεί διδασκόμενος» δηλαδή. Όσα γνωρίζει δεν είναι τίποτα σε όσα δεν γνωρίζει, κι αυτό το γνωρίζει. Στην αντίθετη περίπτωση, το αφεντικό ακολουθεί μιαν κλασική προσέγγιση του «διαίρει και βασίλευε» παρουσιάζοντας μια μορφή Πυθίας που τα ξέρει όλα. Πάντοτε θα πρέπει να αναζητούνται νέες και διαφορικές λύσεις.
Στο πανεπιστήμιο, ένας καθηγητής μας περιέγραψε δύο λειτουργίες του ηγέτη δίνοντας δύο παραδείγματα για παρομοίωση. Μεγαλώσαμε με το “ρητό” πως ο σωστός άνθρωπος πρέπει να λειτουργεί σαν σφουγγάρι, να απορροφά τα πάντα. Αντιθέτως, ο κύριος καθηγητής, που δεν θυμάμαι όνομα, προτίμησε να χαρακτηρίσει το μυαλό σαν ένα αλεξίπτωτο. «Πότε αυτό λειτουργεί σωστά;», ρώτησε. Όταν είναι ανοιχτό φυσικά, όπως πρέπει να είναι και το μυαλό. Ο Θεός, έδωσε με σωστή αναλογία τα χαρακτηριστικά του προσώπου μας. Δυο μάτια, δύο αυτιά, ένα στόμα. Για να μιλάμε λιγότερο απ’ όσο ακούμε ή βλέπουμε. Τα πάντα εν Σοφία εποίησε…
Συστατικό επίσης της ομαλότητας και της ομαδικότητας, είναι η στήριξη. Η υποστήριξη. Ουδείς τέλειος για να μην χρειάζεται τη συμπαράσταση, το κουράγιο ή τη βοήθεια. Ουδείς πιο ανώτερος ώστε να μην μπορεί να τη δώσει. Ο άνθρωπος της κορυφής προκαλεί την έμπνευση, τη δημιουργία. Δεν διατάζει μόνο. Είναι αυτός που θα αξιοποιήσει ορθά το ρόλο του. Που ξέρει το ρόλο του. Που θα πετύχει τη δέσμευση των εργαζομένων. Είτε γεννιέται είτε γίνεται κανείς ηγέτης, θα φανεί στο χειροκρότημα…